Медицина орталығы
МАРАТ ОСПАНОВ атындағы БҚМУ КеАҚ Медицина орталығы – ЕЛІМІЗДІҢ БАТЫС ӨҢІРІНІҢ ТҰРҒЫНДАРЫНА МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУШІ ФЛАГМАН.
Бүгінде М.Оспанов атындағы БҚМУ КеАҚ Медицина орталығы , еліміздің батыс өңірі бойынша мамандандырылған медициналық көмек көрсететін ең ірі университеттік клиника болып табылады. Оның бүгінгі табысының тарихы – бұл отандық денсаулық сақтау жүйесінің қалыптасуындағы маңызды мен нәтижелі өзгерістерінің бір бөлігі ғана. Медицина ғылымы мен тәжірибесінің үздік нәтижелерін біріктіре отырып, қазіргі уақытта клиника рейтингісі жоғары медициналық мекеме болып табылады және медициналық көмек көрсетудің екі әлеуметтік маңызды бағытының тиімді жұмыс істеуін қамтиды, яғни кардиологиялық және онкологиялық медициналық көмек көрсетеді. Сондықтан да медициналық орталықтың тарихы-бұл екі қызметтің қалыптасу тарихы болып саналады.
АҚТӨБЕ ОБЛЫСЫНЫҢ ОНКОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ ТАРИХИ ДЕРЕКТЕРІ.
Соғыстан кейінгі жылдары Ақтөбе қаласында халыққа медициналық қызмет көрсетуді құру және жетілдіру біртіндеп жүріп жатты. Сонымен қатар онкологиялық қызмет құрыла бастады. Алғашқы дәрігер онколог болып Гришин Евгений Николаевич, 1915 жылы туған, медициналық қызметтің капитаны. 1946 жылы майданнан кейін ол Гурьев қаласында 5 жыл хирург болып жұмыс істеп, 1950 жылы Ақтөбе қаласына оралып, онколог дәрігер болып жұмыс істеді. № 1 қалалық емханада арнайы онкохирург кабинеті ашылып, Евгений Николаевич қабылдауды бастады. Сол жылы қалалық біріккен ауруханада (бас дәрігер – А. А. Филаткин) хирург дәрігер Е. Н. Гришинді онколог дәрігер 1,0 ст. және 0,5 ст. хирургия бөлімшесі меңгерушісінің міндетін уақытша атқарушы етіп тағайындайды. Осы уақытта қалалық аурухананың көз ауруларын емдеу бөлімшесінің құрамында онкологиялық науқастарға арналған 20 төсек бөлініп, басшылыққа Е. Н. Гришин келеді.
Өткен ғасырдың ортасына қарай онкология науқастарды кешенді емдеуге мүмкіндік беретін ғылымдар мен әдістердің тұтас жүйесі болды. Оған хирургиялық, сәулелік және дәрілік емдеу, сондай-ақ науқастарды диспансерлік бақылау кірді. Бұл міндеттер өзінің ерекшелігіне, үлкен жұмыс көлеміне және үлкен материалдық шығындарға байланысты бірде – бір жалпы аурухананың қолынан келмеді, бұл мамандандырылған медициналық мекемелердің-онкологиялық диспансерлердің құрылуына әкелді. 1952 ж. 25 желтоқсанында қалалық денсаулық сақтау бөлімінің № 143 бұйрығымен «онкологиялық диспансер» жаңа құрылымдық бөлімшесіне Мира көшесі 53 мекенжайы бойынша 2 қабатты ғимарат бөлінді. Бас дәрігер болып, хирург онколог Е. Н. Гришин тағайындалды. Диспансер 45 төсекте жұмыс істей бастады, ұжымда 13 дәрігер болды. Хирургиялық, радиологиялық, рентгендік диагностика бөлімшелері ашылып, операциялық блок ұйымдастырылды.
1955 жылдан бастап бас дәрігердің міндеттері Т.Ж. Кудароваға жүктеліп, 1957 жылы рентген радиологиялық корпус пайдалануға берілді. Онда рентгендік диагностикалық кабинет және РУМ-17 және РУМ-7 қысқа фокусты рентгендік терапия кабинеті белсенді жұмыс істеді. Сол жылы онкодиспансерде онкологиялық науқастарды емдеу үшін ГУТ СО -400 орнатылып, рентгенолог Е.А. Брусиловский жұмыс істей бастады. Сол уақыттан бастап науқастарға радиоактивті кобальтты қолдана отырып, аппликациялық ұлпаішілік және қуысішілік сәулелік терапияны алғаш рет қолдана бастады.
Бірақ алғашқы онкодиспансердің ғимаратына барлық қажетті емдеу-диагностикалық жабдық сыймады. Сондықтан, Қалалық денсаулық сақтау бөлімі мен Е. Н. Гришиннің қолдауымен № 1 қалалық емхананың базасында терең рентгенотерапия және рентгенодиагностика үшін «КУСО-180» аппараты орнатылды. Мұнда тері және жатыр мойны қатерлі ісігіне шалдыққан онкологиялық науқастарға қызмет көрсетілді.
Онкологиялық дәрігерлік штат келесі дәрігер- хирургтармен қамтылды, Е.Н Гришин, хирург К. С Белисбаева., олар алғаш рет асқазан-ішек жолдары зақымданған науқастарға эндоскопиялық эзофагоскопияны сәтті қолдана бастады. Рентгенолог дәрігер М.В. Делягин, онкогинекологтар О.М Лопоть және С.А Чукалина сүт безі, тері , өкпенің, асқазанның, ішектің қатерлі ісік аурулары бар науқастарға операцияларды сәтті жүргізе бастады. Онкологтар өкпенің қатерлі ісігіне арналған кейбір операцияларды қалалық тубдиспансердің кеуде қуыс бөлімшесінде де жүргізді.
1957 ж. -Ақтөбе облысының онкологиялық қызметінің қалыптасу тарихында үлкен өзгеріс болды. Сол жылы Ақтөбе мемлекеттік медицина институты ашылды (ректор А.Б. Даиров) және онкодиспансердің штаты кеңейіп, хирургтар В.С. Курагин мен Н. Ф. Иванова жұмыс істеуге келіп, олар да қатерлі ісікке операцияларды жүргізе бастады. 1966 жылдан бастап рентгенологиялық қызметтің қарқынды дамуы басталды. Оған жетекшілікке рентгенолог дәрігер Л. О. Кауменева келіп, онкологиялық науқастарға арналған әртүрлі рентгендік зерттеулердің оннан астам әдістерін сәтті енгізді. Сол кезде онкодиспансерде рентгенолог болып А.К. Әміреев, А. Е. Есмамбетов жұмыс істеді. 1969 жылы онкодиспансерде «сәуле» аппараты орнатылып, өңеш, өкпе, сүт безі обыры, тері меланомасы, лимфогрануломатоз, гемангиома, лейкоплакиясы бар онкологиялық науқастарды емдеуді сәтті жүргізіле бастады.. Әр кезеңде радиолог болып Н.И. Оразбаева, К. Г. Жанғалиева жұмыс істеді.
1966 жылдың сәуір айынан бастап онкодиспансердің бас дәрігері болып Баширов Магжан Шугаевич тағайындалды. Ол барлық жаңа және озық нәрселердің қолданатын білікті дәрігер болды. Елде онкологияны емдейтін жаңа бағыт – химиотерапия – яғни, бұл қатерлі ісікті емдеуде дәрілік заттарды қолданумен емдеу үрдісі пайдалана бастады. Мағжан Шұғайұлы терапияның осы түріне қызығушылық танытып, жаңа маман дәрігер – химиотерапевт лауазымын ашуды ұйғарды. 1966 жылдың қыркүйегінде алғашқы химиотерапевт М. М. Карунникова болды. Науқастарға цитостатиктермен емдеу курстары жүргізіле бастады-тио-тэф, циклофосфан, бензотэф, сарколизин, колхамин, допан, винбластин, винкристин, дегранол, эмбихин және т.б. емдеудің өте жақсы нәтижелерін көрсететін Мәскеу химиотерапия әдістері енгізілді. Бірақ ол кезде қуаты әлі де аз, бар жоғы тек 45 төсектік стационар болды. Бас дәрігер бұл мәселені «амбулаториялық химиотерапия» деп аталатын жаңа әдіске ауыстырып, яғни Ленинградтық онкологтардың тәжірибесінен химиотерапия курстарын стационарлық емес, емхана жағдайында жүргізіліп бастады. Бұл әдіс өте қажет және ұтымды қадам болды, яғни мұқтаж науқастарды ауруханаға жатқызу кезегін бірнеше есе азайтты. Бірақ, амбулаториялық химиотерапия кабинетінің тұрақты мекен жайы болмағандықтан, қаланың әртүрлі медициналық мекемелерінде жалға кабинеттер алынып, қызмет көрсетілді. Тек қана 1969 жылы қалалық денсаулық сақтау басқармасының шешімімен Ақтөбе қаласы Уәлиханов көшесі, 10 мекенжайындағы емхана үлгісінде ғимарат бөлінді.
1968 жылдың наурызынан 1973 жылға дейін онкодиспансерді хирург, медицина ғылымдарының кандидаты Наурызбаев Болат Медубергенұлы басқарды, ол Ақтөбе облысының онкологиялық қызметін ұйымдастыру жұмысын белсенді, әрі табанды жалғастырды. 1971-1973 жылдары облыстың денсаулық сақтау саласын дамытудың негізгі бағыттары көпсалалы ауруханалар салу болды. Болат Медубергенұлы өзі онкологиялық кешеннің болашақ типтік ғимаратын жобасын дайындауға және оның орналасу жерін іздеуге белсене қатысқан. Айта кету керек, осы уақытта онкогинеколог болып З. И. Рахметова, В. М. Кривошеев, Л.С. Зайцева жұмыс істей бастады.
1970 жылы цитологиялық зертхана ашылып, оның мүмкіндіктері биопсиялық материалға гистологиялық зерттеулер жүргізуге мүмкіндік берді. Алғашқы дәрігерлері Конова Б. Н., Белицер Л. М. болып табылады.
1972 жылдан бастап онкодиспансерде алғаш рет қатерлі ісікті кешенді және аралас емдеу кеңінен енгізіле бастады яғни – хирургиялық, химиотерапиялық, сәулелік терапия түрлерінің үйлесімі.
1973 жылдың қараша айынан бастап онкодиспансердің бас дәрігері болып жоғары санатты хирург онколог, Денсаулық сақтау үздігі Калпенов Ибрагим Сейтмағамбетұлы тағайындалды. Ол 1996 жылға дейін (23 жыл) медициналық орталықтың қалыптасу тарихында өзінің елеулі ізін қалдырды.
1975 жылы Ақтөбе медицина институтының онкология кафедрасының ашылуына байланысты, онкодиспансер кафедраның клиникалық базасына айналды. Дәрігер акушер гинеколог, доцент Самодуров С. П. онкология кафедрасының меңгерушісі болып тағайындалды. Диспансерде медицина ғылымдарының кандидаты Куражин В.С., доцент Иванова Н. Ф. сияқты ғылымға танымал адамдар жұмыс істей бастады.
1984 жылға қарай диспансерде 19 онколог дәрігер мен 40-қа жуық медбике жұмыс істеді. Ал облыс пен қала тұрғындарына қызмет көрсету үшін 12 онколог кабинеті мен 88 тексеру кабинеті ашылды.
Ибрагим Сейтмағамбетұлы Калпенов, ауысымда 300 адам қабылдайтын емханасы бар 450 төсектік онкологиялық кешен, 100 орындық пансионат және барлық қосалқы ғимараттар (патоморфологиялық корпус, радиологиялық қондырғыларға арналған блок, гараж, кір жуатын орын, ас үй, қазандық, көкөніс қоймасы) салуға бар күшін салды. Онкологиялық кешеннің құрылысы 1986 жылы аяқталып, мұнда бөлімшелер жұмыс істей бастады: хирургиялық, радиологиялық, гематологиялық, емдік терапия бөлімі, зертханалар (биохимиялық, патоморфологиялық, радиоизотоптық), реанимациялық блок ашылды. Осы уақыттар онкологиялық ауруларды диагностикалау және емдеу практикасына ғылыми әзірлемелерді енгізудің жаңа толқынының басталуымен ерекшеленеді.
Осылайша 1984 жылы дербес онкохирургиялық бөлімше ашылды. Бөлімшенің бірінші меңгерушісі онкология бойынша клиникалық ординатураны бітірген, кейіннен Ақтөбе облысының онкологиялық қызметін 20 жылдан астам басқарған жоғары санатты білікті онколог дәрігер Мұқанов Мақсат Кәрімұлы болды. 1988 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін бөлімшені м. ғ. к. С.Т. Дүйсембеков басқарды.
Әр жылдары бөлімше қызметкерлері П.Т. Ермагамбетов, Л.С. Зайцева, В. М. Кривошеев болады. Бөлімше ұйымдастырылған сәттен бастап бөлімшенің аға медбикесі А. З. Сұлтанова болып табылады. Одан кейін 9 қабатты ғимаратқа көшкеннен кейін бөлімше кеңейіп, штатта 20-дан астам онкохирург дәрігер және 40-тан астам медбике жұмыс істеді. Жабдықталған операциялық бөлмелерде күн сайын күрделі хирургиялық операциялар жүргізіліп, онкохирургияны бөлек мамандық ретінде жаңа деңгейге көтеріле бастады. 1988 жылдан бастап проктологиялық бөлімше (меңгерушісі онкохирург А. А. Лукьянов), бас және мойын ісіктері бөлімшесі (меңгерушісі онкохирург В. Г. Ибрагимов) жеке жұмыс істеді.
Марат Оспанов атындағы БҚММУ онкология және визуалды диагностика кафедрасының бөлім базасында, ғылым мен тәжірибенің ажырамас байланысын атап өтуге болмайды. Әр жылдары кафедра меңгерушісі болып профессор А. Е. Төлеуов болды.., профессор Арзықұлов Ж. А., профессор Медеубаев Р.Г болды. Қазіргі уақытта кафедра меңгерушісі м. ғ. к. Қойшыбаев Арип Кубекович болып табылды. Әр жылдары кафедра қызметкерлері болып доцент Шаихиев У.Ш., доц. Поляков В. И., Югай ассистенті в. м., м. ғ. к. Талаева Ш. Ж., м. ғ. к. Сиджанов М.Ж болды. Қазір таңда кафедра қызметкерлері болып м. ғ.д., профессор Бекмұхамбетов Е.Ж., профессор Поляков В. И., медицина докторы Оразаев О. Н., м. ғ. к. Дюсембеков С. Т., м. ғ. к. Бегунов В. В., м. ғ. к. Сатенова Ж. К., м. ғ. к. Киреева Н. М.,, асс. Жолмұхамедова Д.А., асс. Туляева А. Б. Қызмет жасайды. Кафедра онкологиялық аурулардың барлық түрлерін емдеу бойынша іс-шараларды енгізумен айналысады..
Химиотерапия бөлімі – қатерлі ісікке қарсы химиотерапия жүргізетін бөлім қазіргі кезде онкологияның маңызды және қарқынды дамып келе жатқан салаларының бірі. Онкологиялық науқастарды заманауи емдеу тек хирургиялық араласумен шектелмейді. Аурудың әртүрлі кезеңдерінде заманауи химиотерапияны парапар қолдану онкологиялық науқастардың көпшілігінде көрсетілген. Бөлімшенің тарихы бүкіл онкологиялық қызметтің қалыптасу тарихымен тығыз байланысты, оның бастауында М. М. Карунникова, к. ш. Досмамбетова, Ю. Н. Старченко, М. Б. Баспаева тұрады. Бөлім ісікке қарсы препараттарды клиникалық сынаумен белсенді айналысты. Айта кету керек, республикада 90-шы жылдарға дейін тек екі химиотерапия бөлімшесі болды – Алматыда және бізде Ақтөбеде. Мәскеу қаласындағы Бүкілодақтық химиотерапия орталығы, Ақтөбе онкологиялық диспансерінің химиотерапия бөлімшесі ісікке қарсы жаңа препараттарды сынақтан өткізу базаларының қатарына қосылды. Зерттеуге онкология кафедрасының қызметкерлері қатысты. Препараттар дозалық режимге және уытты асқынуларға, енгізу схемалары мен әдістеріне сыналды, нақты ісіктердегі әсер ету спектрі анықталды. Мұндай зерттеулер жеке препараттарды тез зерттеуге және оларды кең клиникалық тәжірибеге енгізуге мүмкіндік берді. Эксперимент пен клиникадағы ғылыми зерттеулердің деңгейі артты. Жаңа диагностикалық әдістер әзірленді. Ақпарат пен тәжірибе жинақталғандықтан, ғылыми зерттеулерді жүргізуді кеңейту, төсек қорын ұлғайту қажеттілігі туындады. Сол кезде 1986 жылы 12 төсектік бөлім 60 төсекке дейін кеңейді. 1984 жылдан бастап бөлімшеде К. Ш. Досманбетова, 1989 жылдан – Ю. Н. Старченко, 1990 жылдан – М. Б. Баспаева жұмыс істей бастады.
1999 жылы химиотерапия бөлімінің меңгерушісі болып Ю. Н. Старченко тағайындалды.
Гематология бөлімінің негізін қалаушы, басқарушы гематолог дәрігер Р. С. Кузденбаева болды. Одан кейін гемобластозбен ауыратын науқастарды емдеу үшін бұл маңызды бөлімшені ұзақ уақыт бойы Г.М. Попов басқарды. 1988 жылы дәрігерлер тобы еуропалық клиникаларда оқыды. Бөлімше ең алғашқы рет пересадка костного мозга операциясын жасады. Осындай операциялардың бірнешеуі химиотерапевттермен бірге орындалды. Бұл отандық онкогематологиядағы үлкен жетістік болды. Бөлімшені қазіргі таңда дейін жоғары кәсіби онкогематолог Е. Ф. Борисова басқарады.
Халықты профилактикалық тексерулермен кеңінен қамту және онкологиялық ауруларды ерте анықтау, құрылымда онкодиспансер, көпсалалы диагностикалық бөлімше құруға түрткі болды. Мұнда күн сайын еліміздің батыс облыстарынан тексерілуге және диагноздарын анықтау мақсатында емделушілер келе бастады. Бұл бөлімнің алғашқы ұйымдастырушыларының бірі болып дәрігер-терапевт Д. А. Багирова саналады..
1984 жылы облыста алғашқы облыстық онкологтар қоғамы ұйымдастырылып, ол өз кезегінде 34 маманды біріктірді. Оның негізгі қызметі амбулаториялық буыннан бастап барлық хирург-дәрігерлердің онкологиясын жетілдіруге бағытталған. Бұл диагнозды ерте анықтап, оны жақсартуға, онкологиялық науқастарды уақытылы, барабар емдеуді қамтамасыз етуге және оның тиімділігін арттыруға мүмкіндік берді. Қоғам республиканың онкология кафедрасының жетекші қызметкерлері мен онкологтарының қатысуымен клиникалық онкологияның өзекті мәселелерін шешу бойынша тұрақты отырыстар өткізіп отырды.
1989 жылы диспансер Қазақстанның бүкіл батыс өңірі үшін негізгі әдістемелік, консультативтік және емдеу мекемесі болып табылып, облысаралық онкологиялық орталық мәртебесіне ие болды. Оның базасында барлық медициналық мекемелер үшін онкология және рентгенорадиология мамандарын даярлау жүргізілді.
1989 жылы онкологиялық науқастарға арналған қуаты өте жоғары клиникалық-диагностикалық зертханалық қызмет құрылды. Соңғы техника бойынша жабдықтармен жабдықталған зертхана: клиникалық, биохимиялық, бактериологиялық, иммунологиялық зерттеулер жүргізді. Цитологиялық зерттеулер жүргізу үшін барлығы болды. Зертхана меңгерушісі жоғары білікті маман дәрігер зертханашы К.И. Кубенова болып табылды.
90-шы жылдары рентгенолог дәрігер Т.Р. Жаналаева басқаратын Қазақстандағы алғашқы радиоизотоптық зертхана табысты жұмыс істей бастады. Ол кезде қатерлі ісіктерді емдеу үшін иондаушы сәулеленудің әртүрлі көздерін қолдану жаңа және өзекті әдіс болды. Қазіргі уақытта сәулелену қатерлі ісіктердің көптеген түрлерін консервативті емдеудің жетекші әдісі ғана емес, сонымен қатар аралас емдеудің маңызды құрамдас бөлігі ретінде де қолданылады.
1992жылыонкологиялық диспансер онкологиялықаурулардыдиагностикалауменемдеудеүлкенжетістіктерге қол жеткізе отырып, жоғары біліктікадрларбүкілелдіңғылыми-практикалықжұмысынабелсендіқатысқаны үшін жаңа,одандажоғарымәртебегеиеболды және облысаралықғылыми–практикалықонкологиялықбірлестік(АМОНПОО) деп аталды.
Сол жылдары диспансер еліміздің батыс өіріндегі онкология қызметінің өзегіне айналды. Заманауи аппаратурамен, жабдықтармен жарақтандыру, оның базасында жаңа кафедралардың ашылуы, заманауи диагностиканы және медицинаның ең соңғы жетістіктерін пайдалану: бейнеэндохирургияның алғашқы қадамдары, сәулелік емдеу, жетілдірілген жасанды бүйрек, экстракорпоралдық детоксикация әдістемесі – онкологиялық қызметтің жаңа толқынының дамуының маңызды анықтамалық нүктелері болып табылды. 1992 жылы республикада алғаш рет қатерлі ауруларды емдейтін медициналық мекемелер арасында компьютерлік томограф және ангиограф орнатылды. Клиника кадрларды даярлау және жетілдіру орталығы болып табылады. Кәсіби мейірбикелік қызметті дамыту мен дайындаудың маңызды қадамы онкодиспансер – медициналық училищенің филиалын құру болды. Мұнда теорияны оқи отырып, өндірістен қол үзбей, бір мезгілде практиканы түсініп, білім алып, Ақтөбе облысының медбикелері біліктілігін арттырды.
1996 жылы төсек қуатын қайта ұйымдастыруға және оңтайландыруға және нарықтық қатынастарға көшуге байланысты облыстық денсаулық сақтау басқармасының бұйрығымен үш емдеу мекемесін 330 төсекке біріктіру жолымен «№2 Облыстық клиникалық аурухана» аумақтық облысаралық бірлестігі құрылды. Бұл облыстық онкологиялық диспансер, № 2 қалалық аурухана (бұрынғы № 1 шағын және орта мектеп) және №1 қалалық аурухананың клиникалық бөлімшелерінің бөліктері болып табылды. Жаңа құрылымды 1998 жылға дейін бас директор Кәрімов Хикмет Шамильевич басқарды. Осындай ірілендірілген құрамда 14 емдеу бөлімшесі, 10 диагностикалық зертхана, клиникалық-диагностикалық емхана ашылды. Бұл бөлімшелердің барлығын жоғары білікті мамандар басқарды және олардың көпшілігінің қызметкерлері медицина академиясының оқытушылары мен ғылыми қызметкерлері болды.
Онкологиялық қызметті 1996 жылдан 2012 жылға дейін бас дәрігердің онкология жөніндегі орынбасары, хирург онколог М.К. Мұқанов басқарды. Оның көмегімен сүт безі обырын диагностикалау және емдеу жаңа дамуға ие болды және қатерлі ісіктің осы түрін емдеудің хирургиялық әдістері кеңінен қолданыла бастады.
2013 жылдан 2017 жылға дейін онкологиялық қызметтің басшысы онколог дәрігер, м.ғ. к. м. С. Кузденбаева болды, оған дейін облыстық денсаулық сақтау басқармасының бас хирургі, басшының емдеу ісі жөніндегі орынбасары қызметін атқарды.
Кейіннен № 2 ОКБ ТМО «Облыстық клиникалық аурухана»МКК болып өзгертілді. Әр жылдары аурухананы белгілі дәрігерлер басқарды. Бұл 1998 жылдан 2000 жылға дейін – Қ.Қ. Сабыр, көрнекті қазақстандық медицина ғалымы, қоғам қайраткері, кейіннен М.Оспанов атындағы БҚММА ректоры қызметін атқарды. Ол бас дәрігер қызметі кезінде онкологиялық қызмет жас және перспективті хирургиялық кадрлармен толықтырылды, хирургиялық операцияға ісіктерді жоюдың бейнеэндохирургиялық әдістері және жұмсақ режимдегі операциялар кеңінен енгізілді. 2000 жылдан 2001 жылға дейін – Югай В. Н. 2001 ж. – Алдашев Ж.Е және сол жылдары үлкен ұжымда еңбек сіңірген дәрігерлер мен медбикелер, денсаулық сақтау ардагерлері: Мұқанов М. К., Күзденбаев М. С., Волненко Л. Н., Карунникова М. М., Баспаев Б. И., Жанғалиева К. Г., Зайцева Л. С., Кожакулов Д.К., Жоламанова А.С., Попов В. М., Жақыпов З. Ж., Бримбетова Ш. М., Дүйсенбеков С. Т., Сағындықова К. Ж., Мұхамедиярова Н. М., Панченко Н. М. және т. б.
2001 жылғы 5 қарашадан бастап Ақтөбе облысы әкімінің 21.08.2001 ж. № 36 қаулысына және Ақтөбе облысының денсаулық сақтау басқармасы бастығының 2001.08.21 № 139 бұйрығына сәйкес «Облыстық клиникалық аурухананы қайта ұйымдастыру туралы», БҚҚ МКК Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина академиясына» БҚММА медициналық орталығы, кейінірек М.Оспанов атындағы БҚММУ (2009 ж.)» атауымен өзінің клиникалық базасы ретінде берілді. ОКБ БГКП-ны қайта құру оны толық жоюды емес, медициналық көмек көрсетудің жоғары деңгейіне ауыстыруды көздеді.
2007 жылға дейін Медициналық орталықтың бірінші басшысы болып денсаулық сақтау үздігі, жоғары санатты хирург дәрігер Арыстан Р. К. болып , кейіннен жедел медициналық жәрдем ауруханасының бас дәрігері болды. Одан әрі университеттің Медициналық орталығының басшылары: 2007 жылдан 2008 жылға дейін – хирург дәрігер, медицина ғылымдарының кандидаты М.Х. Кузбаков болды , қазіргі уақытта «Ақтөбе медициналық колледжінің»директоры болып табылады. 2008 жылдан 2010 жылға дейін – дәрігер, кеуде хирургі, медицина ғылымдарының докторы Досбаев А.С.болды, ол, өкпе мен плевраның қатерлі ауруларын диагностикалау және емдеу үшін видеоторакоскопия кеңінен қолданыла бастады. 2010 жылдан 2016 жылға дейін медициналық орталықтың басшысы К. К. Райжанов болды, осы уақыттан бастап қатерлі ауруларды емдеудің заманауи әлемдік әдістерін енгізу біртіндеп басталды, жаңа бөлімшелер құрылды. Ауруды терең және мұқият диагностикалау, сондай-ақ қатерлі ісіктің дамыған сатысы бар науқастарға симптоматикалық терапия жүргізу үшін ісік терапиясы бөлімін ашу қажет болды. Осылайша, 2013 жылы симптоматикалық емдеу жүргізу және онкологиялық науқастардың өмір сүру сапасын жақсарту үшін паллиативтік терапия бөлімшесі ашылды. Бөлімшенің бірінші меңгерушісі жоғары біліктілік санатты гематолог дәрігер К. ж. Сағындықова болды. Бүгін де бөлімшені бірінші санатты онколог дәрігер Р. Т. Манашова басқарады. Бөлімшеде аурудың терминалдық сатысында, яғни ісікке қарсы емдеу енді мүмкін емес болады, инкурабельді науқастарға паллиативтік көмек көрсетіледі, аурудың бұл сатысында пациенттерге (және отбасы мүшелеріне) оңтайлы жайлылықты, функционалдылықты және әлеуметтік қолдауды қамтамасыз етеді. Ауырсынуды болдырмау және басқа соматикалық көріністермен күресу, сондай-ақ науқастың психологиялық, әлеуметтік немесе рухани мәселелерін шешу өте маңызды.
Кейінгі жылдары медициналық орталықтың басшылары: 2017 – 2018 жж. – Оразалин Б. Ж., 2018 ж. – Бекмұхамбетов Е. Ж., 2019 – 2021 ж. – Ильясов Б. Ш., 2021 – 2022 ж. – Телеуов М. к., 2022 жылдың сәуірінен 2023 жылдың маусымына дейін медициналық орталықтың басшысы м. ғ. к., онколог дәрігер, жоғары санатты Е. М. Ізтілеуов, 2023 жылғы 1 шілдеден бастап медициналық орталықтың басшысы болып ҚР Денсаулық сақтау магистрі Е.Е Смайылов тағайындалды. Бүгінгі таңда медициналық орталықтың онкологиялық жұмысының негізгі басым бағыттары әлеуметтік оңалту мен паллиативтік қолдауды қоса алғанда, онкологиялық патологиясы және қатерлі ісікке дейінгі аурулары бар пациенттерге мамандандырылған және жоғары мамандандырылған медициналық көмек көрсету болып табылады. Қазіргі уақытта хирургиялық бөлімшелерде қатерлі ісіктердің әртүрлі локализациясында барлық типтік онкологиялық операциялар жүргізіледі. Қазіргі таңда хирургиялық көмек жоғары мамандандырылған деңгейіде көрсетіледі.
АҚТӨБЕ ОБЛЫСЫНЫҢ КАРДИОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ ТАРИХИ ДЕРЕКТЕРІ.
Өңірлік кардиологиялық орталықтың құрылу тарихы ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаевтың ел Үкіметіне 2009 жылға дейін Астана, Алматы, Ақтөбе және Павлодарда заманауи жабдықтармен және кадрлармен жарақтандыру деңгейі бойынша науқастарға арналған әлемдік стандарттарға сәйкес келетін кардиологиялық мамандандырылған орталықтар ашу туралы маңызды тапсырмасынан басталады. Осыған орай 2007 жылы 11 желтоқсанда Ақтөбеде батыс өңіріндегі жалғыз кардиологиялық орталық салтанатты түрде ашылды. Орталықтың жұмысын сол уақыттағы ҚР Премьер-министрі К. Мәсімов ашып, ол өзінің құттықтау сөзінде осы оқиғаның маңыздылығын атап өтті: “Батыс өңірдегі алғашқы кардиохирургиялық орталықтың ашылуы үлкен қуаныш, өйткені жүрегі ауырған науқастарға медициналық көмек көлемі жеткіліксіз, сондықтан жүрекке операция жасауды қажет ететін көптеген қазақстандықтар шетелге бармай-ақ,ем ала алады. Ендігі кезекте жаңа жүрек орталығының ашылуы мұндай қажеттілікті жояды. Бүгін Президенттің тапсырмасын орындай отырып, біз Ақтөбеде алғашқы кардиоорталықты ашамыз. Ол үшін біз бюджеттен 1 млрд теңге бөлдік». Өңірлік кардиоорталық Марат Оспанов атындағы БҚММУ Медициналық орталығының базасында, ауданы 2 мың шаршы метр екі қабатты ғимаратта орналасқан. 2007 жылы ҚР Үкіметінің 13.02.2007 ж. №102 қаулысымен бекітілген «ҚР халқына кардиологиялық және кардиохирургиялық көмекті дамыту» мемлекеттік бағдарламасы басталды және бұл кардиологиялық және кардиохирургиялық қызметтің қалыптасуы мен дамуының одан әрі жемісті жұмысының анықтамалық нүктесі болды. Орталықта келешегі зор, жас дәрігерлік және мейірбикелік кадрлар жұмыс істей бастады, олар 10 жылдай табысты қызмет арқасында бүгінгі таңда айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізді. Орталықта 46 төсектік кардиохирургиялық және кардиологиялық бөлімшелер ұйымдастырылды. Орталықта жылына 250-ге дейін ота жасау және мыңнан астам жүрек зерттеулері жоспарланған. 2008 жылдың наурыз айынан бері кардиологиялық орталықтың басшысы және ұйымдастырушысы болып, орталық басшысының емдеу ісі жөніндегі орынбасары И. В. Гордышева болып табылады.
Кардиологиялық бөлімше қан айналымы жүйесі ауруларының алдын алу, диагностикалау және емдеу бойынша заманауи технологияларды енгізу бойынша еліміздің батыс өңірлері үшін негізгі ұйымдастыру-әдістемелік орталыққа айналды. Бөлімше мамандары жүректің ишемиялық ауруы, артериялық гипертензия және созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттерді емдеуде ең заманауи және озық әдістерді қолдана бастады. Сондай-ақ, бұл бөлім PCI (ЧКВ) әдісін қолдана отырып, жедел коронарлық синдромы бар науқастарға шұғыл көмек көрсетілген аймақтағы жалғыз орынға айналуда. Кардиология бөлімшесінің бірінші меңгерушісі кардиолог Ф. А. Қанимкулова болды, содан кейін бөлімшені кардиолог дәрігер Г.Ж. Тәжібаева басқарды, бүгінде бөлімшені тәжірибелі дәрігер Г. Т. Арыспаева басқарады. Өзінің емдеу-диагностикалық дағдылары бар, кардиологиядағы шұғыл жағдайларда іс-қимылдың заманауи алгоритмдерін меңгерген білікті дәрігер.
Еліміздің батыс өңіріндегі жетекші кардиологиялық бөлімшенің жұмыс істеген 10 жыл ішінде ұжым кардиологиялық бейіндегі науқастарды қабылдауда баға жетпес тәжірибе жинақтап, жүрек-тамыр жүйесі ауруларын диагностикалау және емдеу әдістемелерін әзірледі. Бөлімше жұмысының басты және өте маңызды ерекшелігі-пациенттерді тексеру және емдеу кезінде жүрек-қан тамырлары ауруларын ғана емес, сонымен қатар патологияға да назар аударылады. Бөлімшенің бүкіл ұжымы ғылыми-зерттеу, оқыту және емдеу-диагностикалық үдерісті одан әрі жетілдіруге ат салысуда. Кардиология бөлімінің негізгі міндеті – диагнозды анық қоюға және ең қиын жағдайларда да тиімді емдеуге мүмкіндік береді.
Кардиохирургия бөлімшесінің алғашқы меңгерушісі жоғары санатты кардиохирург дәрігер, медицина ғылымдарының кандидаты Б.Ж. Қасымов болып табылады. Бөлімшеде әр жылдары кардиохирургтер Ш. И. Марасулов, А. С. Досмағамбетов, Н. С. Тілепов, Б. А. Хамидуллин, А. Жанқұлов және М. Темерханов жұмыс істеді.
Жаңа диагностикалық құралдарды, заманауи анестезиялық-тыныс алу аппаратурасын, жүрек-қан тамырлары операцияларын жүргізуге арналған хирургиялық кешендерді қолдану кардиохирургия бөлімшесіне өзінің дамуының сапалы жаңа деңгейіне шығуға мүмкіндік берді. Қазіргі уақытта да жаңа медициналық технологияларды енгізуге басымдық берілуде. Қазірдің өзінде біздің кардиохирургтар әдеттегідей туа біткен және жүре пайда болған жүрек ақаулары, жүректің ишемиялық ауруы, жүрек ритағының бұзылуына араласу (экс имплантациясы), коронарлық артерияларды стенттеу және жүрек қуыстарын зондтау кезінде осындай күрделі операцияларды орындайды. Орталықта кардиохирургтар ересек науқастарда септальды ақауларды хирургиялық түзету кезінде, ересек науқастарда клапан ақауларын хирургиялық түзету кезінде бір мезгілде коронарлық артерияны айналып өту операциясын игеріп, тәжірибеге енгізе отырып, клапанды сақтау операцияларын жүргізеді.
Сонымен қатар, орталықта кардиореанимация бөлімшесі жұмыс жасайды. Бөлімшенің бірінші меңгерушісі Т.К.Өтеғалиев болды. 2013 жылдан бастап бөлімшені А.Н. Аяғанов басқарады. Бөлімше жедел миокард инфарктісі, кардиомиопатия, тұрақсыз стенокардия, күрделі аритмия және жүрек жеткіліксіздігі бар ауыр науқастарды емдеумен айналысады. Осы жағдайлардың барлығы пациенттің өміріне үлкен қауіп төндіреді, осыған байланысты бөлімшенің барлық жұмысы салынған. Мониторингтік бақылау жүйелерімен және өкпені жасанды желдету аппаратымен жабдықталған арнайы реанимациялық шок палатасы бар. Дәрігерлер тромболитикалық терапияны (тамырдағы қан ұйығышын еріту), сондай-ақ жедел миокард инфарктісінің алдын-алу әдістерін біледі.
Бүгінгі таңда ақтөбеліктерге заманауи кардиологиялық көмек алу үшін шетелдік және елордалық орталықтарға барудың қажеті жоқ екенін мақтанышпен атап өтуге болады – жетекші кардиологиялық клиникалар деңгейіне сәйкес келетін жүректі диагностикалау мен емдеудің қазіргі заманғы әдістерінің барлық спектрін Марат Оспанов атындағы БҚММУ өңірлік кардиологиялық орталығынан алуға болады. Қан айналымы жүйесі ауруларынан болатын өлім-жітімді азайту жөніндегі стратегиялық мақсаттарды іске асыра отырып, 2007 жылдан бастап Орталық батыс өңірі бойынша барлық кардиологиялық және кардиохирургиялық қызметтерін үйлестіреді.